Erdal Sağlam: Kasım enflasyonu kıymetli olsa da faiz indirimi kesin

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

T24 Ekonomi

ANKA İktisat Koordinatörü Erdal Sağlam, haftalık iktisat tahlili yaptı, “Kasım enflasyonu kıymetli olsa da faiz indirimi kesin” görüşünü söz etti. Sağlam, “Asgari fiyatın yüksek  tutulması ve enflasyonun hala rayına girmemesi halinde indirim oranının yüzde 2 hatta 1.5’e kadar inmesi beklenebilir. Lakin işler yolunda giderse beklenen indirim oranının yüzde 2,5 olacağı varsayım ediliyor” değerlendirmelerini aktardı. Vatandaşların kredi kartı kullanımında büyük problemler gözlendiğini belirten Sağlam, “Faiz indirimi kredi kartı kullananlar için ne kadar umut olur bilemiyoruz fakat iktisatta, enflasyon başta olmak üzere işlerin yolunda gitmediği kesin” diye ekledi.

Erdal Sağlam’ın değerlendirmeleri şöyle:

Beklentiler açısından, bu hafta açıklanacak Kasım ayı enflasyon verisinin değeri büyük. Lakin Merkez Bankası idaresi, Kasım ayı enflasyonu kaç gelirse gelsin, Aralık’ta faiz indirimini başlatacak üzere gözüküyor. Kasım enflasyonu muhakkak ki indirim oranında tesirli olacak.

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın son açıklama ve raporları, Banka idaresinin Aralık’ta indirimin yerini hazırlayacak biçimde bağlantıya geçtiklerini gösteriyor. Daha evvel riskler öne çıkarılırken, bir müddettir Merkez Bankası idaresi ve iktisat yöneticilerinin elde edilen muvaffakiyetleri öne çıkardıklarına şahit oluyoruz.

Son olarak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da ekonomik program uygulamasında cari açık, bütçe açığı, rezervler ve istihdam üzere alanlarda beklenenden daha düzgün sonuçlar aldıklarını söylemiş. Buna karşılık enflasyonda istek ettikleri seviyeye gelemediklerini kaydetmiş. Enflasyonda düşüş başladığını, beklentilerde geriye gidiş olduğunu lakin hala tam dilek edilen seviyeye ulaşılamadığını söz etmiş.

Yılmaz’ın da kabul ettiği üzere; enflasyonla gayrette planlanan gerilemeler yaşanmadığı için, hem bu yıl hem de 2025 yılı enflasyon amaçları daima üst hakikat revize edilmek zorunda kaldı. Yıla daha düşük amaçlarla girilip, yıl içerisinde 2024 yıl sonu amacı yüzde 38’e çıkarıldı fakat son revizyonda maksat yüzde 44’e yükseldi. Son açıklamalardan anlıyoruz ki; yıl sonunda yüzde 45’li bir sayı iktisat idaresi tarafından muvaffakiyet olarak lanse edilmeye hazırlanıyor.

Aynı yüksek oranlı revizyonlar 2025 yılı için de kelam konusu. Son revizyonda 2025 yıl sonu maksadı yüzde 21’e çıkarılırken, kusur koridoru yüksek tutularak, yıl sonunda yüzde 26 sayısına ulaşılması yanılgı hissesi içinde gösterildi. Piyasaların beklentisi yüzde 27.2 olarak gözüküyor fakat bilhassa gerçek bölümün 2025 yılı beklentisi yüzde 50’lere yakın seyrediyor. İş dünyası ile yapılan temaslar gösteriyor ki; önümüzdeki yılın sonunda enflasyonun yüzde 35’in altına ineceğine inanan sayısı hayli az.

İşte Kasım ayı enflasyon verisi hem bu yıl sonu, hem de gelecek yıl sonu beklentileri açısından değerli olacak. Merkez Bankası açıklamalarına bakarak, daha evvel Kasım’da mevsimsel tesirler arındırıldıktan sonra yüzde 2’nin altında sayı beklenirken, artık yüzde 2 ile 2,5 kestirim ediliyor. Bu da yıl sonunda yüzde 45’li sayılara denk geliyor.

İndirim moral verebilir ancak…

Merkez Bankası, 26 Aralık’ta yapacağı yılın son toplantısına hem Kasım ayı enflasyonunu görüp, hem de Aralık enflasyonu hakkında öncü bilgileri almış olarak girecek. Bu ortada önümüzdeki hafta başlayacak olan taban fiyat görüşmelerinde, 26 Aralık’a kadar artırım oranı hakkında muhakkak bir sayı da oluşur diye bekleniyor. Münasebetiyle Aralık’taki faiz indirimine kadar, önümüzdeki devir için ekonomik tablonun netleşmesi bekleniyor.

Merkez Bankası’nın yaptığı irtibat Aralık’ta indirime başlanacağını gösterirken, saydığımız bu ögeler indirim oranına tesirli yapacak üzere gözüküyor. Taban fiyatın yüksek  tutulması ve enflasyonun hala rayına girmemesi halinde indirim oranının yüzde 2 hatta 1.5’e kadar inmesi beklenebilir. Fakat işler yolunda giderse beklenen indirim oranının yüzde 2,5 olacağı iddia ediliyor.

Faiz indirimi için bu kadar kesin konuşurken, iktisat yöneticilerinin son demeçlerinin yanında, iş dünyasından gelen şikayetlerin artmasını da göz önünde bulunduruyoruz. Münasebetiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kesinlikle artık faiz indiriminin başlamasını istediğini, Merkez Bankası’nın bir-iki ay gecikmeyle bu adımı yürürlüğe koyacağını varsayım ediyoruz.

Faiz indirimlerinin yıl içinde, bilhassa yılın birinci yarısında yüksek oranlara ulaşmasını beklemiyoruz. Fakat bilhassa iş dünyasında, “faizlerin inmeye başlayacağı” algısının moral olacağı düşünülüyor. Lakin yıl ilerledikçe, enflasyondan makûs sonuçlar gelmeye devam ederse, faiz indirimlerinin hem küçük oranlarda gerçekleşip hem de bir orta durması bile kelam konusu olabilir. Yani indirimler başladıktan sonra enflasyondaki gerilemenin boyutu değerli olacak. Bir öteki deyişle; 5 puan civarında bir inişin iş dünyasının meselelerini çözmeye yetmeyeceği açık. Bu nedenle de indirimler nedeniyle umutlanan iş kısmının yıl içinde hayal kırıklığı yaşama riskinin büyük olduğunu da söylemeliyiz.

İş dünyasının ötesinde, vatandaşların kredi kartı kullanımında büyük ezalar gözleniyor. Bankalar Eylül sonunda kredi kartı borçları için yapılan yine yapılandırmanın yıl sonuna kadar uzatılmasını istiyorlar. Faiz indirimi kredi kartı kullananlar için ne kadar umut olur bilemiyoruz lakin iktisatta, enflasyon başta olmak üzere işlerin yolunda gitmediği kesin. Umarız çekilen çok ezaya karşın, uygulanan ekonomik programdan tümüyle geri dönüş olmaz.