Fehmi Koru: AB üyeliği, vizesiz Avrupa hakkı, Türkiye’nin önünde enteresan bir devir açıldı mı?

Fehmi Koru*

Yıllar ve yıllar evvel, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) üyesi olabileceğine inanılan günlerde, Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde değişik vakıfların düzenlediği toplantılarda bu bahis tartışılırdı.

O tartışmalı vakıf toplantılarının birçoklarında ben de yer aldım.

Hemen her toplantıda ‘AB üyesi Türkiye’ umuduna takviyemi belirtirken tekrar çabucak hepsinde sonuçtan duyduğum kuşkuyu da lisana getirmiştim.

“Mış üzere yapmak” kalıbını kullanarak…

AB üyesi ülkeler ve Brüksel Türkiye’yi üyeliğe kabul edecekmiş üzere yapıyor, bizdeki politikler ile Ankara da AB üyesi olmaya hazırmış üzere davranıyordu.

Hangisi daha evvel ‘mış gibi’ davranmaktan vazgeçip gerçek niyetini ortaya koydu bilemiyorum; fakat bu oldu. Türkiye Brüksel ile aşikâr belgeler üzerindeki müzakereleri ısrarlı biçimde sürdürdükten sonra, sıra kritik mevzulara geldiğinde, yan çizmeye başladı; AB üyesi ülkeler de Türkiye’yi ortalarında görmekten memnunluk duyacakları imgesi vermekten vazgeçtiler.

Zaten ‘AB üyesi Türkiye’ merkezli toplantılar da bir mühlet sonra bitti.

Sanıyorum en az 10 yıldır durum bu türlü.

Bir orta, Ahmet Davutoğlu’nun başbakanlığı sırasında, Ankara, Türkiye’nin sonlarına yığılan sığınmacıların önünü kesme isteğindeki Avrupa ülkeleriyle bu mevzuyu görüşürken, ülkemizin AB’nin temel mutabakatlarından doğan ‘serbest dolaşım’ hakkını müzakereye açtı.

‘Vizesiz Avrupa’ seyahati ufukta o denli belirmişti.

Avrupa’nın kıymetli ülkeleri, yerine getirilebilecek birkaç husus karşılığı vizesiz seyahat konusunu çözmeye kelam verdiler.

Sonrası biliniyor: Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bu müzakerelerin devamını durdurdu.

Türkiye o gün bugündür müzakereler sırasında verdiği sığınmacıları sonları dışına göndermeme  kelamını yerine getiriyor, lakin tıpkı müzakerelerde kendisine verilmiş ‘vizesiz Avrupa’ hakkını talep etmekten vazgeçmiş bulunuyor.

İsveç’in NATO üyesi olması için başlatılan ve Türkiye’nin onay vermeye üzerine bayağı uzayan süreç, Vilnius’ta varılan ‘uzlaşma’ ile nasıl olduysa ülkemizin AB üyeliği konusunu yine gündeme taşıyıverdi.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan İsveç’in NATO’ya üyeliğine itiraza son verme karşılığı Türkiye’nin AB üyeliği önündeki manilerin kaldırılmasını talep ettiğini açıkladı.

NATO genel sekreteri Jens Stoltenberg de AB üyeliğinin Türkiye’nin hakkı olduğunu vurguladı.

Ya tepeye katılan Avrupa ülkeleri?

Onlardan bu mevzuda bir ses çıktığını işitmedik.

Anlaşılan Avrupa tekrar ‘mış üzere yapmak’ niyetinde değil…

Yıllar öncenin toplantılarında Avrupalı politikleri de dinlemiş biri olarak onların bu hallerini yadırgamam sıkıntı. Tekrar başa dönmek ve sonu belgisiz bir süreci başlatmak istemiyor olabilirler.

Peki ya Türkiye?

Ülkemiz…

Türkiye Avrupa’yı süreci tekrar başlatmaya zorlayabilir.

Süreç sadece Türkiye’nin zorlamasıyla başlayabilir.

AB’nin beklentileri muhakkak: Siyasi ve idari alanda Kopenhag kriterleri var, ekonomik alanda da Maastricht kriterleri…

Kriterler halkımızın lehine.

Vilnius tepesinde AB üyeliği konusunun tekrar gündeme taşınır üzere olması, beklenebileceği üzere, muhalefette kuşkulara yol açtı. 

“Muhalefettir, iktidarın her yaptığına karşı çıkması görevidir” diye mevzuya yaklaşılabilir. Fakat lisana getirilen kuşkular tamamiyle yersiz değil. AB sürecini içtenlikle sürdüren AK Parti hükümeti, yolun bir noktasında, elde edilmiş arayı sıfırlayacak adımı da atabilmişti.

Bozduğunu yine yapmaya kalkışmasının kuşku doğurması kaçınılmaz.

En azından “Yeniden ‘mış üzere yapma’ periyodu mi başlayacak?” kuşkusu yerinde.

İnsan hakları ihlallerinden ve adalete olan itimat eksikliğinden başlayarak birtakım adımların atılmaya başlanması bu yoldaki kuşkuları bütünüyle gidermese bile hafifletmeye kâfi.

Bunu yapmaya hazır mı AK Parti ve hükümet?

Onlar buna hazır olsalar bile iktidarın ikinci ortağı -MHP- bunu yapmalarına müsaade eder mi?

MHP’nin AK Parti’nin o yola girebileceğinden tedirginlik duyduğunun işaretleri Devlet Bahçeli’nin çıkışlarından alınabiliyor.

Galiba önümüzde değişik bir devir var.

*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.