Fehmi Koru: “Bir daha asla” demişti Amerikan siyaseti, ancak McCarthy günleri tekrar hortlamak üzere

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

* Fehmi Koru

İsrail Netanyahu’nun bu devrinde giderek milletler topluluğu içerisinde yüzüne bakılmayacak, bağlantı kurulmayacak bir ülke haline dönüşüyor; hatta Netanyahu’nun en yakın destekçisi ABD başkanı Joe Biden bile, dün, bir baktık, onun artık değişmesi vakti geldiğini söyledi.

Tamam, Netanyahu’yu biraz olsun tanıdı da, İsrail’e verdiği katıksız takviye yüzünden ülkesi ABD’nin ne hal aldığını da görmeye başladı mı acaba Biden?

Soğuk Savaş’ın en soğuk günlerinde, ülkesinin kapılarını sıkı sıkıya komünizme kapalı tutmayı amaçlıyordu ABD. Ülkenin ‘kızıl tehdit’ altında olduğu tezi bunu tekrarlayanlara puan kazandırıyordu. Bir senatör bu alanda şampiyonluğu eline almıştı.

Bir gün, Kongre’de, kızılların her yere sızdığı argümanını lisana getirirken, cebinden çıkardığı bir kağıdı göstererek, elinde dışişleri bakanlığındaki komünist sempatizanlarının listesi bulunduğunu duyurdu. [Elinde tuttuğunun, söylediği üzere isim listesi değil, biraz evvel temizlensin diye bıraktığı elbiseleri için kuru temizleyicinin kendisine verdiği kağıt olduğu neden sonra öğrenilecekti.]

O senatörün adı Joseph McCarthy’di. Yaklaşık 20 yıl süren bir periyoda kışkırtıcı çıkışlarıyla damga vuran bu senatörün ismi Amerikan tarihine yüz kızartıcı bir siyasetçi olarak geçti.

McCarthycilik o eğilimin adı…

Her taşın altında bir devlet düşmanı arama eğilimi…

Amerikan Kongresi’nde McCarthy’nin zorlamasıyla the House Committee on Un-American Activities (HUAC) (Amerika Zıddı Hareketler Komitesi) kuruldu ve kritik mesleklerden isimler söz vermeye ve tabirleri sırasında meslek alanlarında ve çevrelerinde ‘komünist’ olarak bildikleri şahısların isimlerini açıklamaya davet edildiler.

Pek çok kişi McCarthy tarafından gaye gösterildiği için işini kaybetti.

Sonra gelen yıllarda kendini tekrar anayasasına uygun hale getiren Amerika’da, McCarthy’nin hakim olduğu periyot hayırla yad edilmez.

Dünyanın diğer yerlerinde de özgürlüklere beşerler korkutularak müdahale edilmesi hep ‘McCarthycilik’ olarak anılır.

Ülkemizde ABD’nin o periyoduna emsal olayların yaşatıldığı 28 Şubat günlerinde McCarthy’i yazı ve yorumlarımda çok anmıştım.

Netanyahu’nun yönlendirmeleriyle ABD tekrar o denli bir havaya bürünüyor.

ABD’nin kabul tarihi 1788 olan bir anayasası var ve bu anayasa her birey için en geniş özgürlüklerin hiçbir müdahaleye uğramaksızın rahatlıkla kullanılabilmesini garanti altına alıyor. 

Fikir özgürlüğü, basın özgürlüğü, şov özgürlüğü Amerikalı için doğuştan kazanılmış haklar…

Ülkesinin dünyaca ünlü üç üniversitesinin -Harvard, MIT ve UPENN’in- rektörlerini Kongre’de, McCarthy tavrıyla sorgulayan oydu. Karşısındaki hemcinsi rektörlere lafı uzatmadan, ‘doğru’ veya ‘yanlış’ sözcüklerinden biriyle cevaplamaları için aptalca bir soru yöneltti:

“Söyleyin bakalım, fakat tek sözcükle söyleyin, okullarınızın yerleşkelerinde Musevilere soykırım davetinde bulunulması, cezalandırılması gereken bir hata teşkil ediyor mu?”

Hadi bakalım, bu soruya Amerikan anayasası yerleşkelerde de geçerli olduğuna nazaran, rektör hanımlar ne yanıt verebilir?

Bir defa üniversitelerdeki şovlarda kimse “Yahudilere ölüm” diye bağırmadı, bağırmıyor.

“Evet” deseler, anayasanın herkese -bu ortada öğrencilere de- tanıdığı özgürlükleri, döndüklerinde kendi okulları öğrencilerine tanımamaları gerekir.

Öyle değil de “Hayır” cevabı verdikleri takdirde, Elise Stefanik, “Hah hah, yakaladım, sizler birer anti-Semitik’siniz” diyecek…

Rektörler bu ve gibisi tuzak sorulara “Duruma göre” cevabını vermekle yetindiler.

Tahmin edileceği üzere, bu üçüncü çeşit yanıt da, yeniden rektörlerin aleyhine kullanıldı. Biri istifaya zorlandı.

Bizler 1950’li yıllarda Amerika’da yaşamadık, olan biteni kitaplardan ve biraz da sonradan çekilmiş, birden fazla gerçeğe uygun sinemalar ve dizilerden öğrendik.

Mesela ‘Trumbo’ filminden…

Oscar ödüllü sinemaların senaryo yazarı Dalton Trumbo HUAC Komitesi üyeleri önünde tabir vermeye çağrılan 10 Hollywood senaristinden biriydi. Trumbo beklendiği üzere davranmadığı, isim vermeyi de reddettiği için, 11 ay cezaevinde yattı ve çıkınca da işsiz kaldı. Yazdığı senaryolar -biri Oscar mükafatı de aldığı halde- oburunun ismiyle künyede yer aldı.

2015 yapımı Trumbo sineması bu olay üzerinden McCarthy periyodunun iğrençliğini anlatıyor.

Bir de ‘Guilty by Suspicion’ (Şüphe ve Ceza) sineması var.

Bu iki sineması izleyip de, ABD’de cahiliyet devri sayılabilecek yıllarda işlenen vahim cürümlere nefret duymamak elde değil.

Joe Biden ABD’si süratle o günleri andıran bir imaja bürünmek üzere.

Trump yeniden seçilmeyi başarırsa, onun partisinden Elise Stefanik, Kongre’yi tekrar anayasanın çöpe atıldığı McCarthy günlerine döndürebilir.

Netanyahu Amerika’yı Trump’a hazırlıyor.

* Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.