2024 bütçe görüşmelerinin birinci gününde neler yaşandı?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ayşe Sayın
BBC Türkçe, Ankara

TBMM Genel Kurulu’nda, 14 gün sürecek 2024 yılı bütçe görüşmeleri bugün başladı.

İlk gün AKP ile CHP’liler ortasında yaşanan “darbe-darbeci” polemiği ve Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) milletvekillerinin Kürtçe konuşması nedeniyle vakit zaman tansiyon yükseldi.

TBMM Genel Kurulu’ndaki bütçe görüşmeleri kimi birincilere de sahne oldu. CHP Genel Lideri Özgür Özel ve DEM Parti eş liderleri Tülay Hatimoğulları ve Tuncer Bakırhan’ın yanı sıra, Tekrar Refah Partisi Genel Lideri Fatih Erbakan da birinci kere genel lider olarak bütçe üzerinde kelam aldı.

Gelecek Partisi ile küme kuran Saadet Partisi’nin sözcüleri de birinci defa kümeleri ismine konuşma imkanı buldu.

Cevdet Yılmaz ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak birinci bütçe sunumunu yaptı. Genel Kurul’da bütçe üzerinde konuşmalar sürerken, Meclis kulislerinin gündemi ise yaklaşan mahallî seçimlerdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz bütçe sunumu yaptı

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, AKP hükümetleri olarak 22’nci bütçelerini Meclis’e getirdiklerini söyledi ve “Siyasi istikrar olmadan ekonomik istikrar ve toplumsal refah olmuyor, belirsizlikler iktisadın düşmanı bilhassa uzun vadeli yatırımlar yapacaklar için siyasi belirsizliklerin ortadan kalkması gerekiyor” diye konuştu.

2025’te yüzde 15’ler civarına düşen bir enflasyon görmeyi planladıklarını belirten Yılmaz, “2026’da da yine tek haneli sayılara ulaşacağız” dedi.

Büyüme sayılarından da bahseden Yılmaz, “İlk 9 ayda yüzde 4,7 büyümeyi başardık, gelecek yıl biraz daha ölçülü, yüzde 4 bir büyüme, sonra ivmesini artırarak 4,5; 5 halinde giden bir büyüme perspektifimiz var” diye konuştu.

Bakırhan Kürtçe selamladı; Kurtulmuş, Türkçe açıklama istedi

DEM Parti Eş Genel Lideri Bakırhan, konuşmasına Kürtçe selamlamayla başladı.

Partili belediyelere kayyum atanmasın eleştiren Bakırhan, yaklaşan lokal seçimleri anımsatarak, izleyecekleri stratejiyi güncellediklerini bildirdi.

2019’da bölgede kendi adaylarını çıkardıklarını, batı vilayetlerinde ise AKP-MHP ittifakına kaybettirmek için aday çıkarmadıklarını anımsatan Bakırhan, “2019 yılında seçim sonucunu belirleyen ‘kaybettir-kazan’ formülünü ‘kazan-kazan’ formülüyle tekrar güncelliyoruz” sözlerini kullandı.

Bakırhan’ın Kürtçe konuşmasına birinci itiraz GÜZEL Parti Küme Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu’ndan geldi. Akabinde TBMM Lideri Kurtulmuş da Genel Kurul’da Türkçe konuşulması gerektiğini anımsatarak, söylediklerinin Türkçe karşılığını da istedi.

Bakırhan, Kurtulmuş’un uyarısı üzerine selamlamasını Türkçe de yaptı ve şunları söyledi:

“Sayın Lider, Genel Şura üyeleri ve bizleri izleyen çok bedelli halkımız; sizleri en içten hislerle selamlıyor, başta cezaevinde rehin tutulan tüm yoldaşlarımız olmak üzere özgürlük ve barış uğraşı için gece gündüz emeğini ortaya koyan ve direnen herkese en içten selam ve sevgilerimi iletiyorum. Türkçesi buydu.”

Kurtulmuş, ferdî kelam alan Demokratik Bölgeler Partisi Eş Genel Lideri Çiğdem Kılıçgün Uçar’ın da genel şurası Kürtçe selamlaması üzerine birebir uyarıyı yaptı.

Bahçeli’den Bakırhan ve Kurtulmuş’a tepki

Bütçe görüşmelerini baştan sona izleyen tek başkan olan MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin, uzun yıllardır bütçe üzerinde kelam almadığı biliniyor. MHP başkanı tavrında bu yıl da bir değişiklik yapmadı.

Ancak Bahçeli, kuliste gazetecilerin sorularını yanıtladı. Gazetecilerin, mahallî seçim ittifakına ait Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşüp görüşmeyeceğine ait soru üzerine Bahçeli, “Şu etapta o denli bir bilgi yok bizde ancak kurul çalışmaları devam ediyor. Zannederim sonuçlanmaya da yakın hale geliyor. Ondan sonra olabilir ancak” cevabını verdi.

Bahçeli’ye yöneltilen bir öbür soru ise Bakırhan’ın Genel Heyeti Kürtçe selamlamasıydı. Bahçeli, bu konuşma nedeniyle Bakırhan’ın yanısıra, Kurtulmuş’u maksat alırken kelam konusu “konuşmanın ruhu” nedeniyle AYM’ye “Türkiye’ye sahip çıkma” daveti yaptı.

AYM’nin hali sebebiyle de birçok kısmın şımardığını savunan Bahçeli şöyle devam etti:

“Bu konuşma bize nazaran kabul görmemiştir. Fakat onlar keçeyi suya atmışlar. Çıkacağı yeri taşladıkları için, zihinlerinde kursaklarında ne varsa dökmeye çalışıyorlar. Meclis Başkanı’nı Kürtçe kelamını dinledikten sonra ‘bunu Türkçe’ye çeviri edin’ cümlesi ise Anayasa Mahkemesi Lideri kadar yanlış bir tavır olmuştur. Bu türlü şey olamaz.”

Özel, Soylu için Meclis soruşturması istedi

CHP Genel Lideri Özel, konuşmasında iktidarın iktisat siyasetlerini eleştirdi.

Özel, izlenen yanlışlı siyasetler, uzman olmayan isimlere iktisadın teslim edilmesi nedeniyle ülkede bir “suç ekonomisi” olduğunu savundu.

Varlık barışı düzenlemeleriyle, “sorgusuz sualsiz” para girişine müsaade verildiğine işaret eden Özel, “kötü paranın mafya önderleri, insan ve uyuşturucu kaçakçılarıyla birlikte geldiğini” sav etti.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın bu yapılarla çaba ettiği için övgü aldığını kaydeden Özel, “Arkadaşlar, bu pisliklerden bizi kurtarsın, Bakanın ardında duralım, itirazım yok” dedi.

Özel, AYM’nin cezaevinde tutuklu bulunan TİP Milletvekili Can Atalay kararını uygulamayan Yargıtay’a karşı Kurtulmuş’un ve iktidarın tavrını da eleştirdi.

15 Temmuz darbe teşebbüsüne, muhalelefet partisi olarak iktidarla birlikte karşı durduklarını kaydeden Özel, “Bir gün size darbe yaptılar, biz sizinle birlikteydik. Artık, bize darbe yapıyorlar” dedi.

Özel, Yargıtay’ın, AYM’nin kararının tanımamasının akabinde TBMM Lideri Kurtulmuş’u arayarak, Müşavere Şurası toplantısı istediğini anımsattı ve kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Sayın Lider evvel ‘tamam’ dedi -gerekçesini açıklama tasarrufu; bugün mü tercih eder, anılarında mı yazar- üç saat sonra vazgeçti. Zira biz altımız birlikte darbeye direnemeyecektik. Sonra, 13.30’a kadar ambargolu bir yazı geldi, Cumhurbaşkanı uçaktaymış. Bir baktık ki Anayasa’yı, bir unsurunu yürürlükten kaldıran darbe teşebbüsünün başında Recep Tayyip Erdoğan varmış.”

Kurtulmuş: Müracaat Kurulu’na gerek kalmamıştı

Özel’in konuşmasının akabinde Kurtulmuş, iki defa ismini anarak sataşmada bulunduğu karşılık vermek istemesi üzerine gerginlik yaşandı.

Özel’in Yargıtay kararının akabinde kendisini telefonla aradığını doğrulayan Kurtulmuş, Özel’e belirli bir saat vermediğini söz etti.

Kurtulmuş şöyle devam etti:

“O gün Meclis’i yönetecek olan Bekir Bozdağ. Bozdağ’ın Meclis’teki öbür partilerin küme liderleri ve başkanvekilleriyle bir toplantı yaptığını gördüm. Ve esasen bu türlü bir toplantı yapılmasına gerek kalmadı.

“Telefon ederek Ali Uzman Başarır’la da bu durumu paylaştım. Fakat bizim niyetimizin dışında, saat verilerek güya bir toplantı kelamı verilmiş üzere bir hava oluşturulmaya çalışıldı.”

Ala’dan CHP’ye: 28 Şubat darbesini alkışladınız

AKP Kümesi ismine birinci kelamı alan Genel Başkanvekili Efkan Ala’nın, CHP’lileri “darbecilere dayanak vermekle suçlaması” da tansiyonu yükseltti.

Bazı CHP’lilerin Filistin’de mücdele edenleri terörist olarak nitelendirdiğini savunan Ala, bunun CHP tarihine kara bir leke olarak geçtiğini öne sürdü.

CHP’nin muhalefet usulünü eleştiren Ala, “Öyle Sayın Cumhurbaşkanına hakaret eden şarlatanlıklarla başkan olunmaz” dedi ve şöyle devam etti:

“Siz 28 Şubat darbesini alkışladınız, siz ‘28 Şubat bin yıl sürecek’ diyenlerle kol kola girdiniz. Erdoğan 28 Şubatı 10’uncu yılında bitirdi, tarihin çöp sepetine attı.”

CHP sıralarından bu kelamlara “İftira etme” sesleri yükselirken, Ala, “Yasaksız Türkiye’de siyaset yapıyorsunuz” dedi.

CHP’liler ise “Yasaksız Türkiye’de milletvekili içeride” diyerek Ala’ya karşılık verdi.

Konuşma ve tartışmaların uzaması nedeniyle, bütçenin tümü üzerindeki görüşmeler gece yarısı tamamlanabildi.